حکومت به توسعه موضوعحکومت به توسعه موضوع به توسعه تعبّدی افراد موضوع دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفحکومت به توسعه موضوع، به معنای تفسیر و نظارت دلیل حاکم، بر دلیل محکوم، از راه ایجاد توسعه تعبدی در ناحیه افراد موضوع دلیل محکوم می‌باشد، مانند این که مولا بگوید: «الخمر حرام»، آن گاه دایره افراد موضوع را توسعه تعبدی داده و بگوید: «کل مسکر خمر»؛ یعنی فقاع و نبیذ و غیره را نیز تعبداً زیر عنوان خمر وارد کند تا حکم حرمت شامل آنها نیز بشود. در کتاب « اصول الفقه » آمده است: «لان الحکومة علی قسمین:... قسم بتوسعته، مثل ما لو قال عقیب الامر باکرام العلماء «المتقی عالم» فان هذا یکون حاکما علی الاول و لیس فیه اخراج بل هو تصرف فی الموضوع بتوسعة معنی العالم ادعاء الی ما یشمل المتقی، تنزیلا للتقوی منزلة العلم فیعطی للمتقی حکم العلماء من وجوب الاکرام و نحوه و مثاله فی الشرعیات: «الطواف صلاة» فان هذا التنزیل یعطی للطواف الاحکام المناسبة التی تخص الصلاة من نحو احکام الشکوک». [۴]
جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۲۹.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۳۵، برگرفته از مقاله «حکومت به توسعه موضوع». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام حکومت | حکومت | حکومت به توسعه | مباحث الفاظ | مطلق و مقید
|